Wat doet een katholiek gelovige nu in het dagelijks leven? Natuurlijk maakt hij of zij heel gewoon deel uit van de maatschappij. Maar je kunt wel een aantal zaken aanwijzen waardoor een katholiek zich onderscheidt van een niet-katholiek. Zijn of haar einddoel is immers niet deze wereld, maar de vereniging met God in de hemel. En dat samen in een liefdevolle gemeenschap met alle andere mensen.
Het gebed
Het doel is dus gemeenschap, en zoals we hier op aarde contact leggen met elkaar, mag dat ook met God. Het gebed kan een dagelijkse gewoonte worden, een omgaan in gesprek met onze Schepper. Dat kan dus heel eenvoudig, spreken met God over de dingen die jou bezighouden, die je om je heen ziet gebeuren, dichtbij of veraf. Je kunt dat in stilte doen, er elke dag een tijd voor nemen, je hoeft niet eens wat te zeggen, het kan ook van hart tot hart zijn. Het belangrijkste is je te beseffen, dat je bij God mag zijn en dat Hij naar jou kijkt en luistert, en je ook antwoordt, maar dat is een andere manier dan wij kennen, die ook nog eens verstoord is door de zondeval. Vraag de hulp van de heilige Geest bij het bidden, want wij weten niet hoe wij dit moeten doen, zo staat het in de Bijbel.
Er zijn ook vaste vormen gebed vanuit de traditie van de Kerk en vormen van gezamenlijk gebed, die het gemeenschap vormen met elkaar gemakkelijker maken:
Het getijdengebed: al sinds het Jodendom werden de psalmen gebeden op verschillende tijden van de dag om zo de dag te heiligen. Een morgengebed, een avondgebed, een nachtgebed. Ook Jezus zelf bad met de psalmen. In de loop der eeuwen hebben vooral de religieuzen dit gebed van de Kerk als taak opgepikt, om voor de kerkgemeenschap en de wereld God te aanbidden. Sinds het Tweede Vaticaans Concilie hebben de bisschoppen ook de leken gevraagd de getijden te bidden. U kunt het sinds een paar jaar zelf dagelijks meebidden via de app getijdengebed.
De eucharistieviering: Een viering rondom lezingen uit de H.Schrift en het Sacrament van de Eucharistie. Zondag is de uitgesproken dag om naar de eucharistieviering te gaan. We denken na over het heilsplan van God, Jezus’ leven, we bidden gezamenlijk voor de noden van de Kerk en zijn aanwezig bij Zijn kruisoffer en verrijzenis in het sacrament van de eucharistie, dat we als katholiek mogen ontvangen. God zelf in de gedaanten van brood en wijn. Niet alleen op zondag zijn er eucharistievieringen, maar de mis, zoals de viering ook wel genoemd wordt, wordt dagelijks gevierd, misschien niet in alle kerken van een bisdom, maar toch zeker in een aantal.
De rozenkrans: Een gebedssnoer, waarin we het leven van Jezus overdenken, bidden voor onze noden en daarbij om de voorspraak van Maria vragen. Het is een meditatief gebed, waarbij de onzevaders en weesgegroeten elkaar afwisselen. Deze gebeden hebben Bijbelse achtergronden en vragen om Gods hulp en om het gebed van Maria, die ons als moeder is gegeven. Het is een van de bekendste gebedspraktijken van de katholieke Kerk en een belangrijke: in meerdere verschijningen heeft Maria zelf gevraagd onze toevlucht tot de dagelijkse rozenkrans te nemen.
De aanbidding: Aanbidding van het Heilig Sacrament van de Eucharistie. Hierbij wordt het geconsacreerde brood, Jezus zelf dus, plechtig in een mooie omlijsting – monstrans genoemd – op het altaar in de kerk geplaatst. We mogen heel dicht bij Jezus zijn, voor Hem liederen zingen of in stilte Hem aanbidden en met Hem spreken.
Devoties: Er zijn nog vele andere gebedsvormen, waarmee je tot God kunt bidden: een processie door de stad, een bedevaart maken naar een heiligdom, een negendaagse noveen bidden om voorspraak van een heilige, het lezen van het Evangelie van de dag en een tijd daar over denken en luisteren naar Gods stem voor jou. De Kerk heeft een lange traditie, maar het gaat uiteindelijk om de vereniging, de echte gemeenschap met God, als jouw liefhebbende Vader.
Jezelf heiligen en de sacramenten
Heilig worden is de taak van elke katholiek. Maar hoe doe je dat?
Eigenlijk doe je dat niet zelf, maar laat je je heiligen door God. Hij heeft ons verlost door zijn dood aan het Kruis, Hij heeft ons de heilige Geest en de Kerk geschonken, die als taak heeft het geloof door te geven en de gelovigen de sacramenten te bedienen. Maar wel moet je daaraan meewerken met al je kracht, heel je verstand en heel je wil. Hij heeft ons niet willen herscheppen zonder onze medewerking. Het is een levenstaak, die pas eindigt op het moment van je sterven en zelfs in de hemel zul je nog het goede blijven doen voor de mensen die dan hier op aarde zijn. Maar daar kost het geen moeite en lijden meer.
Het is in het kort gezegd eerst zaak, dat je zonder zonden kunt leven. En daarna en natuurlijk ook tegelijkertijd richt je je op het groeien in het doen van het goede – wat Hij al voor je heeft voorbereid.
Het begint met je verdiepen in het geloof en wanneer je beseft hebt, dat het waar is, het eerste sacrament van het doopsel te ondergaan. Hierin ontvang je de vergeving van alle zonden (= bewust gemaakte fouten, die tegen God en de liefde tot je medemensen ingaan), inclusief de vergeving van de eerste zonde van de mensheid, de zondeval van Adam en Eva, waardoor we van God en de hemel afgescheiden zijn. Je ontvangt nu de heilige Geest, die je in gemeenschap met de Kerk het geloof zal leren. Wanneer je direct na je doopsel zou sterven, dan ga je direct naar de hemel.
Maar meestal gebeurt dat niet: en wat er wel nog blijft is een zwakheid, een neiging tot egoïsme, als gevolg van de eerste zonde. Het hoeft niet, maar de meeste mensen vallen vroeger of later in een zonde terug. Je moet dus sterker worden. In de liefde. Daarom schenkt God ons Zichzelf in het sacrament van de eucharistie: het teken, dat God ons tot het uiterste lief heeft, is dat Hij zijn leven heeft gegeven voor ons aan het Kruis. Dit is een sacrament, dat ons met de ware liefde, die God is, voedt: het is Jezus zelf, die je ontvangt. Je hebt ook het sacrament van boete en verzoening, oftewel de biecht, om steeds wanneer het nodig is, Zijn liefdevolle vergeving en de verzoening met God te ontvangen.
Groei dan in de deugden, zodat je weerstand kunt bieden aan het kwade, dat jou wordt aangedaan, en om hulp te bieden aan je naasten. De belangrijkste deugden, die je kunt inoefenen zijn de matigheid, de sterkte, de rechtvaardigheid en de wijsheid. Daarnaast zijn er de goddelijke deugden van geloof, hoop en liefde, die je aan God kunt vragen om te blijven groeien. In alle wisselvalligheden van het leven zal je naast het geluk ook het lijden tegenkomen. Kun je dat dragen in eenheid met het Kruis van Christus? Speciaal om standvastig te blijven in het geloof is er het sacrament van het vormsel, een extra uitgieting van de heilige Geest.
Wanneer je begrepen hebt wat jouw speciale weg is in het leven, het huwelijk of het diaken-priester-bisschopsambt, dan heeft God daar een eigen sacrament voor om je hiervoor de kracht en de wijsheid te geven.
Aan het einde van het leven, of bij een ernstige ziekte, kun je van de priester nog een sacrament ontvangen: het sacrament van de ziekenzalving. Het sterkt je in deze moeilijke tijd.
Omdat alleen gewijde bedienaren de sacramenten kunnen bedienen, kun je al zien, dat we als katholieken de Kerk nodig hebben om tot ons doel, de heiligheid, te komen. Aan het einde van je leven zal God beoordelen of je zijn liefde hebt kunnen beantwoorden in liefde voor God en in liefde voor de naaste.
Verkondigen
Een van de taken die Jezus aan ieder van ons heeft gegeven is om het geloof uit te dragen, te verkondigen, tot aan de uiteinden van de wereld. Dat kan voor iedereen op een verschillende manier zijn, maar niemand is er dus van uitgesloten. Geef jij je geloof door aan je kinderen, spreek je erover met vrienden en collega’s? Verdiep je je ook in je geloof, zodat je het beter kunt uitleggen? Vaak gaat je geloof verkondigen veel beter door de naastenliefde te leven dan erover te spreken, maar ook het spreken is belangrijk.
Iedere parochiegemeenschap is geroepen om missionair te zijn. Zijn er bij jullie open dagen, waar mensen de kerk in kunnen lopen en een kaarsje kunnen opsteken, misschien een gesprek kunnen aangaan? Worden er introductiecursussen gegeven of is er een groepje, dat speciaal over de evangelisatie nadenkt en ervoor bidt?
De Kerk heeft altijd gemissioneerd. Nederland staat bekend als een land, dat midden vorige eeuw vele missionarissen naar landen stuurde, waar het geloof nog niet bekend was. Landen in Afrika of Azië, waar nu het geloof dankzij hun inzet bloeiend is. Op het moment worden er naar ons land missionarissen gestuurd, vanuit Brazilië of Italië, India of Colombia.
Een van de manieren om te evangeliseren is via de media. In Nederland heb je verschillende kanalen, waar over het geloof wordt gepraat:
– Radio Maria zendt 24 uur per dag via internet en DAB+ radio in heel Nederland programma’s over het katholiek geloof uit, en creëert gemeenschap door middel van het live bidden en in gesprek gaan met luisteraars. De directeur, pater Elias, geeft hieronder uitleg over Maria:
– Het sociale media kanaal van de bisschoppen heet Katholiek Leven. Hieronder een voorbeeld van een van de filmpjes op het kanaal:
– Het Katholiek Nieuwsblad is een wekelijks blad met katholiek nieuws, achtergronden en opinie uit de wereldkerk en Nederland.
Gemeenschap zijn het jaar rond
Een katholieke gemeenschap richt zijn jaar rondom het vieren van feesten en plechtige tijden, die het leven van Jezus gedenken. Daarnaast zijn er feestdagen voor de heiligen, waarbij Maria een bijzondere plaats heeft.
De belangrijkste feesten zijn Pasen, waar we de verrijzenis van Jezus gedenken, en Kerstmis waarop we zijn menswording vieren. Beide feesten worden voorafgegaan door een voorbereidingstijd en gevolgd door een feestelijke tijd. Vooraf aan Pasen is er de vastentijd, een veertig dagen waarin we soberder leven en nadenken over de prijs, die God uit liefde heeft betaald om ons te redden, de kruisdood van zijn Zoon. De laatste week van de veertigdagentijd heet de Goede Week, een zeer intense week met dagen als de diocesane Chrismaviering, in de parochies: Witte Donderdag, Goede Vrijdag, en de Paaswake. De tijd na Pasen heet de paastijd en duurt 50 dagen, precies tot aan Pinksteren: het feest van de uitstorting van de h.Geest, die Jezus bij zijn Hemelvaart, dat we 10 dagen vooraf aan Pinksteren vieren, heeft beloofd te sturen. In deze tijd denken we na over de missie van de Kerk door de verhalen van de apostelen in de jonge Kerk te bestuderen.
Kerstmis wordt voorafgegaan door de adventstijd, die vier zondagen voor Kerst begint. Ook dit is een tijd van inkeer en boete, die maakt dat het feest extra mooi gevierd kan worden. We denken na over de lange tijd waarin het Joodse volk moest wachten op de Messias en beleven dit wachten zelf ook biddend. De kersttijd duurt tot aan het feest van de Doop van Jezus. In deze tijd zijn we bezig met de kindheidsverhalen.
Naast de cyclus van het leven van Jezus in de zogeheten sterke tijden zijn er ook feesten in de gewone tijd door het jaar. Ze heten Sacramentsdag, Heilig Hart van Jezus, Opdracht in de Tempel, Aankondiging van de Heer, de Gedaanteverandering van de Heer of Kruisverheffing. Allemaal richten ze zich op een bijzondere gebeurtenis of heilsboodschap in het leven van Christus.
En dan zijn er nog feesten voor de heiligen, in het bijzonder voor Maria.